Dwaj bracia - Ben Elton

DWAJ BRACIA. FASCYNUJĄCA SAGA ŻYDOWSKIEJ RODZINY

Autor: Ben Elton

Tytuł: Dwaj Bracia. Fascynująca saga żydowskiej rodziny

Tytuł oryginalny: Two Brothers

Tłumaczenie: Elżbieta Maciejewska

ISBN: 978-83-935847-2-7

Wydawnictwo: prawolubni

Seria: Piętro wyżej

Stron: 573

Moja ocena: 6/6

„Do ukończenia czternastu lat i sześciu miesięcy Otto i Paulus prawie wszystko robili razem.

Razem się śmiali. Razem walczyli.

Razem zakochali się w tej samej dziewczynie.

I razem zabili.” s. 292

Do przeczytania powieści „Dwaj bracia” zachęciła mnie moja koleżanka z pracy. Nigdy wcześniej nie spotkałam się z książkami Bena Eltona, a napisał on ich trzynaście. W Polsce ukazały się: Ślepa wiara, Sława aż do śmierci, Nie do pojęcia, Telefon z przeszłości, Czysty patent, Popcorn. Jest też współtwórcą musicali: We Will Rock You i Love Never Dies.

24 lutego 1920 roku w Berlinie na świat przychodzą bohaterzy powieści „Dwaj bracia” – Otto i Paulus. Nie są rodzonymi braćmi, ale przez całe życie będą się traktować jakby był bliźniakami. Frieda Stengel faktycznie urodziła dwójkę dzieci, jednak jeden z chłopców zmarł podczas porodu. Na sąsiednim łóżku młoda kobieta również urodziła syna. Jednak umiera ona po porodzie, a ponieważ nie ma męża, a dziadkowie nie chcą zaopiekować się dzieckiem, lekarz zaproponował Friedzie adopcję chłopca.

Tak do rodzinnego domu Stengelów trafia dwóch wspaniałych chłopców. Różni ich wiele, od charakteru po pochodzenie, które jak się okaże już wkrótce, będzie bardzo ważne w ich przyszłym życiu.

Frieda Stengel jest ambitną i zdolną kobietą. Uczy się na lekarza jednocześnie prowadząc dom i wychowując dwójkę dzieci. Stara się jak może, by podreperować budżet domowy. Pracuje nawet jako modelka u słynnego rzeźbiarza Karsrunhena. Jej mąż Wolfgang jest muzykiem jazzowym. Gra w nocnych klubach i o jego muzyce coraz głośniej staje się w Berlinie. Oboje pochodzą z rodzin żydowskich, ale sami nie praktykują wielu tradycji rodzinnych.

Przyszło im żyć w bardzo trudnym okresie. Niemcy próbowali się podnieść po przegranej wojnie. Członkowie komunistycznych gangów i prawicowych jednostek Friekorps zabijali się nawzajem. Brakowało prawie wszystkiego. Często w domu Stengelów brakowało gazu, czy wody. A wkrótce miało być jeszcze gorzej.

„To trudne miasto w trudnym świecie. Ale cokolwiek się zdarzy – nasi chłopcy będą zawsze mieli siebie nawzajem” tak mówiła Frieda.

„Tego samego dnia, gdy urodzili się bracia Stenglowie, kilkaset kilometrów od Berlina, w Monachium przyszło na świat jeszcze jedno dziecko. […] Jak wiele innych dzieci, było to dziecko głośne i wściekłe. Gdy odkryło swój głos, wykorzystywało go do krzyków i wrzasków, a kiedy odkryło swoje pięści, tłukło nimi w złości, ponieważ świat nie był taki, jak sobie życzyło.

    Większość niemowląt z tego wyrasta. Kształtuje się ich rozum i świadomość, socjalizują się. Z tym dzieckiem było inaczej. Była to Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników […] Wrzeszczący głos i tłukące pięści należały do jej rodzącego się lidera, trzydziestojednoletniego kaprala w oddziale politycznym bawarskiej Reichswehry. Nazywał się Adolf Hitler.” s. 24

Ale wróćmy do naszych bohaterów. Otton i Paulus byli uroczymi urwisami. Przypadek sprawił, że oboje nie zostali obrzezani, więc nie można było po tym poznać, że są Żydami. Różnią się od siebie bardzo, ale dzięki temu się wzajemnie uzupełniają. Paulus jest mądrym, rozważnym chłopcem. Marzy o tym by w przyszłości zostać prawnikiem. Zawsze znajdzie rozwiązanie w trudnej sytuacji. Otton większość problemów rozwiązywałby siłą. Wkrótce do ich rozbrykanej paczki dołączyły dwie dziewczyny. Silke – młodsza od nich o rok córka służącej w domu Stenglów, którą ich matka zabrała wprost z ulicy, oraz Dagmara Fisher – córka żydowskiego właściciela domu towarowego, której Wolfgang udziela lekcji gry na pianinie. To właśnie w niej zakochają się chłopcy, gotowi za jeden jej buziak oddać życie.

Cała czwórka zakłada Sobotni Klub. Przyrzekają sobie, że zawsze będą się nawzajem bronić, zapewniać sobie bezpieczeństwo i sobie pomagać. Już wkrótce ich przysięga zostanie wystawiona na próbę.

„Dwaj bracia” to wspaniała powieść obyczajowo-wojenna. Fikcyjne postaci mają swoje pierwowzory w przodkach autora. Autor wykorzystał w tej książce wątki z historii swojej rodziny. Dzięki temu, powieść staje się tak bardzo autentyczna, że trudno się od niej oderwać.

Akcja powieści rozgrywa się w latach 1920 – 1956 na terenie Niemiec i Anglii. Autor pokazuje nam historię w dwóch wymiarach czasowych. Pierwszy pokazuje życie bohaterów od ich urodzenia do końca drugiej wojny światowej. Drugi plan akcji to rok 1956, gdzie w Anglii przebywa jeden z braci. Większość jednak powieści dzieje się w okresie międzywojennym na terenie Niemiec. Ukazuje realistyczne życie w kraju gdzie zaczyna się rozwijać faszyzm, narasta wrogość wobec społeczności żydowskiej czyli antysemityzm.

„Antysemityzm był teraz bardziej wyraźny niż kiedykolwiek przedtem. Josef Goebbels, hitlerowski gauleiter Berlina, nie przepuścił dnia, żeby nie pojawić się na jakimś skrzyżowaniu, gdzie oskarżał Żydów o siłę i wpływy, które korumpowały i kontrolowały każdy aspekt życia społecznego.” s. 140

 Żydzi nie potrafili się jakoś przeciwstawić zbiorowej agresji, a Ci którzy próbowali kończyli w obozach koncentracyjnych, których na terenie państwa powstawało coraz więcej. Nie wielu powróciło z nich do swoich rodzinnych domów. Wielu wierzyło, że wkrótce wszystko ustanie i znowu będą mogli normalnie żyć. „Prawo zwycięży. Zapamiętajcie moje słowa.” –  mówił dziadek bliźniaków.

„Niemieccy Żydzi byli zupełnie inni niż ich opisywano. Nie byli ani zorganizowani, ani skoncentrowani Jedyne, co ich łączyło, to przypadek genealogii, dzięki któremu nazywali się Żydami. Oskarżani o zbiorową konspiracyjną agresję, byli niezdolni do zbiorowej obrony…” s.140

„Dwaj bracia” to powieść którą czyta się jednym tchem. Bardzo trudno się od niej oderwać. To nie tylko powieść historyczna. To również powieść o wspaniałej przyjaźni, miłości i więzi rodzinnej. To książka o poświęceniu się innym ludziom często z narażeniem własnego życia.

Bohaterzy książki to wspaniali ludzie. Frieda mimo, że nie może pracować jako lekarka, pomaga żydowskim rodzinom jak może. Porusza też niebo i ziemię by umożliwić wyjazd swojej rodzinie za granicę. Bracia wspierają się nawet wówczas gdy ich rozdzielono.

Nie potrafi ich na długo pokłócić ze sobą nawet Dagmara, w której obaj się podkochują.

„Dwaj bracia” to bardzo interesująca książka. Autor udowadnia nam, że najciekawsze powieści układa nam samo życie. Nie trzeba wymyślać fantazyjnych opowieści, wystarczy poszukać trochę w historii swojej rodziny, a już mamy temat na ciekawą powieść.

Zachęcam Was do lektury. To naprawdę wartościowa książka, którą warto przeczytać.